زمانی که علم میکروبیولوژی کشف کرد که سلامتی ما بستگی به انواع مختلفی از میکرو ارگانیسم ها دارد، انقلابی در علم ودانش پزشکی رخ داد. این میکروارگانیسمها در قسمت های مختلفی از بدن ما حضور دارند: روده، دهان، ریه، و حتی پوست. این باکتری ها و سایر میکرو ارگانیسم ها به طور طبیعی در انسان، اعمال بیولوژیکی متعددی را انجام می دهند.
ما به طور مسالمت آمیزی با آنها همزیستی داریم.
با توجه به شرایط پیچیده ای که این میکرو ارگانیسم ها طی آن عمل می کنند، امروزه آن ها را به جای اینکه میکروب های روده ای یا فلور جلدی بنامیم، به نام میکروبیوتا می شناسیم. کلمه میکروبیوم به تمامی ژن هایی که در میکروبیوتا حضور دارد اشاره می کند.
بر اساس تحقیقات گسترده ای که امروز بر آن متمرکز شده ایم، بین این گروه، میکروبیوتای روده ای از همه شناخته شده تر می باشد. ما می دانیم که باکتری های تشکیل دهنده میکروبیوتای روده ای، در روند هضم، تنظیم رشد سیستم ایمنی و حتی رشد مغز در کودکان موثر است. آنها می توانند التهابات و گرسنگی را کنترل کنند، آنها می توانند اجزایی را تامین کنند که به مغز مهاجرت می کنند و می توانند بر رفتار و حالات روحی ما تاثیر بگذارند. امروزه محققان به وجود رابطه ای بین میکروبیوتای تغییر یافته و چاقی، دیابت، آلرژی ها و حتی اضطراب، افسردگی و اوتیسم پی برده اند.
میکروبیوتای متنوعی که بدن ما میزبان آنها می باشد در طول زندگی ما تکامل می یابند. آنها دچار عدم تعادل و تغییر می شوند و مثل امضا، مشخصه افراد می باشند درست مانند بیماری های زمینه ای هر فرد.
تعادل آنها برای حفظ سلامتی ما ضروری است.
میکروبیوتای پوست
با میانگینی حدود 1.8 متر مربع، پوست وسیع ترین ارگان ما می باشد. پوست نه تنها یک پوشش یا سد فیزیکی می باشد، بلکه تشکیل دهنده سد ایمنی و میکروبیال نیز هست. یکی از اساسی ترین عملکرد های آن، محافظت از ما در مقبال باکتری های بیماری زا (پاتوژن) می باشد که این کار را از طریق ممانعت از نفوذ آنها به بدن ما انجام می دهد.
حدود 10میلیون باکتری در سطح بدن ما زندگی می کنند که همراه با سایر میکرو ارگانیسم ها، میکروبیوتای پوست را تشکیل می دهند.
پوست، باکتری های همزیست و به عبارت دیگر باکتری هایی که به طور طبیعی در افراد سالم وجود دارند، را به عنوان عامل خارجی نمی شناسد: آنها سبب بروز پاسخ ایمنی که عامل نابودی خود آنها خواهد بود، نمی شوند. این باکتری ها نه تنها توسط رادار سلول های دفاعی بدن ما شناسایی نمی شوند بلکه صرفا حضور خود آنها موجب تقویت و تحریک پاسخ های ایمنی به باکتری های پاتوژن (بیماری زا) می شود.
همانطور که میکروبیوتای روده ای در تعدادی از بیماری ها نقش دارند، میکروبیوتای پوست هم در واکنش های التهابی در پوست مشارکت دارند. عفونت های مزمن نظیر پسوریازیس، درماتیت آتوپیک، آکنه و درماتیت سبورئیک غالبا با اختلال در این اکوسیستم شکننده پوستی همراه هستند.
چه باکتری هایی در پوست ما زندگی می کنند؟
گونه های مختلف باکتری ها که میکروبیوتای پوست را تشکیل می دهند به طور یکنواخت در سطوح بدن ما توزیع نشده اند. هر گونه ای عادات خاص خودش را دارد، و بر مبنای میزان رطوبت، شوری، دما، اسیدیته (یا pH)، تعریق و محتوای سبوم، محیط خودش را انتخاب می کند.
بر مبنای عادات مشابه، میکرو ارگانیسم های ساده (باکتری ها و ویروس ها)، در مجاورت باکتری های پیچیده تر (قارچ ها و میت ها) زندگی می کنند. حدود هشتاد گونه قارچ در پوست ما زندگی می کنند. آنها غالبا فعالیتی ندارند مگر اینکه به دلایلی یکی یا برخی از آنها شروع به تکثیر نمایند. برای مثال، مخمر مالاسزیا می تواند باعث عود درماتیت سبورئیک (شوره) شود. بندپایان کوچکی که در پوست مرده زندگی می کنند و در ریشه موی صورت ،در میان بقیه، یافت می شوند اگر تعادل شان مختل شود می توانند مشکلات متعددی (نظیر روزاسه، التهاب ملتحمه و…) را بوجود آورند.
نقش استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس
استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس یکی از مهم ترین باکتری های میکروبیوتای پوست می باشد. این باکتری به صورت فعال در حفظ تعادل و محافظت از پوست مشارکت می کند. این باکتری های همزیست نه تنها به پوست آسیب نمی رسانند، بلکه به صورت طبیعی پپتید های ضدمیکروبی تولید می کنند که برای سایر میکرو ارگانیسم های مخرب نظیر استافیلوکوکوس اورئوس، سمی می باشند. افزایش رشد این باکتری همزیست، میکروبیوتای پوست را قادر می سازد تا در برابر باکتری های پاتوژن (بیماری زا) قدرت دفاعی بالاتری داشته باشد.
استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس همچنین می تواند از طریق فعال سازی قدرت دفاعی ایمنی، توانایی دفاعی پوست را تقویت نماید.
نتیجه گیری
میکروبیوتای پوست در همزیستی با سلول های پوستی تشکیل می شوند. تنوع و تعادل آنها فاکتورهای تعیین کننده ای در زیبایی و سلامتی پوست ما می باشند. به همین دلیل مراقبت از انها ضروری است و همچنین باید مراقب تغییرات روزمره ناشی از سن، آلودگی و لوازم آرایشی آسیب رسان نیز بود.